Verwarmen op elektriciteit is de toekomst, zegt Europa. Maar hoe zit dat dan precies?

 

De Europese Commissie wil voor haar grote energieshift dat we minder fossiele brandstoffen gebruiken voor onze energiebehoeften. Dat kan onder meer door voor onze energiebehoeftes naar elektriciteit over te stappen. Maar wat betekent dit voor ons? En wat zijn de mogelijke nadelen, naast de voordelen voor ons klimaat?

De Commissie heeft haar ambitieuze klimaatplan voorgesteld, met als eerste pijler energie-efficiëntie en klimaatneutrale gebouwen. In het verkleinen van onze energiebehoefte ziet Europa immers grote mogelijkheden bij onze gebouwen, zowel openbare gebouwen als bedrijven, of het huis of appartement waar we wonen. 

"Vandaag zijn die verantwoordelijk voor 40 procent van ons energieverbruik", staat in het Europees rapport. "Omdat de meeste van onze gebouwen voor 2050 er nu al staan, zullen we nog meer moeten renoveren, en moeten switchen naar andere vormen van verwarming; tot tweederde van de huizen zal werken met efficiënte elektrische verwarmingssystemen." Europa wijst op hernieuwbare energie, maar ook op efficiënte toestellen in huis, slimme digitale systemen en betere materialen voor isolatie. 

Eerst en vooral: isolatie is bijzonder belangrijk. Overschakelen naar een nieuw verwarmingssysteem heeft geen zin als uw woning slecht is geïsoleerd. Dat benadrukt ook Pieter Lodewijks van energie-onderzoekscentrum Energyville. "Eerst goed isoleren, dan denken aan andere verwarmingssystemen." Maar hoe zit het dan precies met onze "verwarming van de toekomst"? 

"Voor alle duidelijkheid: we spreken hier niet over de oude elektrische toestelletjes, de weerstandsverwarming. Het gaat hier bijvoorbeeld over elektriciteit voor warmtepompen en de nieuwe generatie accumulatie radiatoren op dagstroom.

Het kan dan gaan om systemen die werken met lucht, maar ook om de warmtepomp die onder de grond (horizontaal of met een dieper verticaal systeem) de warmte gaat ophalen.

Verwarmen op elektriciteit is oké,  "maar dan moet de prijs voor de elektriciteit echt wel omlaag. Want nu is aardgas goedkoper, en de kloof die er in België bestaat, is de grootste in heel Europa," zegt Bram Claeys van ODE (de Organisatie voor Duurzame Energie). Hij ziet daar een belangrijk knelpunt, en pleit ervoor om de lasten te verschuiven naar aardgas en stookolie, als we de switch willen maken. 

Optie 1: lucht

 

Dit systeem onttrekt warmte aan de omgevingslucht. "Het rendement daar is lager dan met grondwarmte, maar goedkoper in de aanschaf". Er zijn twee opties: de warme lucht wordt via convectoren in huis geblazen, of er wordt warm water mee geproduceerd dat in het buizencircuit loopt zoals veel mensen dat hebben bij centrale verwarming. "Eigenlijk werkt dit zoals een omgekeerde diepvries of een ijskast, die onttrekken immers de warmte aan de binnenkant van de kast".

Maar er hangt ook een prijskaartje aan: 8.000 euro voor wie van een klassiek systeem op aardgas de overstap zou maken. 

 

Optie 2: grondwarmte

 

Een warmtepomp met grondwarmte is efficiënter, dan een luchtwarmtepomp. Per eenheid elektriciteit is de opbrengst 3,5 tot 4,5 in warmte, terwijl dat voor een luchtwarmtepomp  2,5 tot 3 bedraagt. Maar aan zo'n warmtepomp zijn er wel nadelen.

Het systeem is nog altijd relatief duur, en je moet er uiteraard de ruimte voor hebben. Bovendien is dit enkel nuttig als de woning zeer goed geïsoleerd is, want anders moet het water in de radiatoren veel te warm gemaakt worden om het gebouw warm te krijgen. En er is nog altijd de hoge elektriciteitsfactuur die aan zo'n warmtepomp hangt. Ook is het belangrijk de ondergrond te checken, want het kan niet zomaar overal.

 

Optie 3: warmtenetten

 

Het ideale scenario is natuurlijk dat je huis is aangesloten op een warmtenet. In nieuwbouwwijken kan bijvoorbeeld worden gewerkt met een centraal warmtenet, dat restwarmte gebruikt uit de industrie of afvalverbranding, of geothermische warmte door diepe boringen. 

"Niet enkel de overstap naar elektrische manieren van verwarmen moet bekeken worden. Waar de warmtevraag per oppervlak voldoende hoog is, kan het efficiënter zijn om een warmtenet aan te leggen,"

Een warmtepomp werkt het best bij vloerverwarming

Ongeveer een vierde van de nieuwbouwwoningen of de grondige gerenoveerde huizen, werkt met een warmtepomp. 20 procent doet dat in combinatie met zonnepanelen, om meteen ook zelf de elektriciteit op te wekken wegens het hoog energieverbruik. 

"Toch blijft het een hele opgave", "Zonnepanelen leggen is niet zo ingrijpend, maar bij een warmtepomp komt toch wel wat kijken. Je doet het ook best met vloerverwarming, omdat het dan het efficiëntste is. Je kan dan immers werken met lagere distributietemperaturen. Met gewone radiatoren op een klassiek circuit is het niet aan te raden" 

Naar onze mening is werken met de nieuwe generatie accumulatie verwarmingen het meest efficiëntst omdat, in tegenstelling bij een warmtepomp waar men te maken heeft met onrechtstreekse verwarming d.w.z. dat om bv. 50 graden watertemperatuur te bekomen er heel veel stroom voor nodig is.

De nieuwe generatie accumulatie radiatoren hebben de zelfde werking als een klassiek centrale verwarmings systeem: de brander die aanslaat om het water in de ketel op te warmen door middel van mazout of gas. Deze gaat een tiental minuten branden om dan weer af te slaan als de temperatuur in de woning weer op peil is.

 

Deze nieuwe generatie radiatoren met warmte-opslag technologie  werken net hetzelfde maar in plaats van brandstof gebruiken deze stroom gedurende een tiental minuten om de chamotte stenen op te warmen. Ook hier zal het opwarmingsproces stoppen als de thermostaat afslaat omdat de kamertemperatuur weer op pijl is. En ook hier zullen de stenen verder warmte afgeven gedurende een zekere tijd, zowat nog 40 tot 50 minuten zonder dat deze verwarming stroom nodig heeft.

Uiteraard als de woning echt goed isoleert is zal de warmte nog lange tijd in de woning blijven (makkelijk tot 2 uur) zodat hier al die tijd geen stroom verbruikt!

 

Daarom is het niet alleen een van de zuinigste verwarmingen op dit moment, maar ook de goedkoopste investering. Indien in kombinatie met zonnepanelen bent u dan onafhankelijk!

Prijskaartje: voor een standaard woning is het prijskaartje zonder de zonnepanelen tussen 3500 en 5500 Euro. Maar met een besparing van minstens 35 % ten opzichte van mazout of gas verwarming.